Thực hiện Quyết định số 999/QĐ-UB, ngày 01/6/2005 của Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh Cao Bằng (Liên hiệp hội) đã được thành lập. Dưới sự quan tâm, lãnh đạo, chỉ đạo của Tỉnh ủy, Ủy ban Nhân dân tỉnh, Liên hiệp hội đã phát huy vai trò tập hợp, đoàn kết đội ngũ trí thức khoa học và công nghệ (KH-CN) trên địa bàn tỉnh; thực hiện tốt các nhiệm vụ của Liên hiệp hội trong đại diện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các tổ chức thành viên, của đội ngũ trí thức KH-CN; tư vấn, phản biện và giám định xã hội trong quá trình xây dựng đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, các chương trình, dự án, đề án lớn về phát triển KH-CN, giáo dục - đào tạo…góp phần quan trọng thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội (KT-XH) của tỉnh.
Trải qua 18 năm thành lập và phát triển (từ năm 2005 đến tháng 5/2023), Liên hiệp hội luôn thực hiện tốt các văn bản chỉ đạo của Trung ương, của tỉnh về hoạt động của Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (Chỉ thị số 42-CT/TW, ngày 16/4/2010 của Bộ Chính trị khóa X về “Tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước”; Nghị quyết số 27-NQ/TW, ngày 06/8/2008 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa X) “Về xây dựng đội ngũ trí thức trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước”, Kết luận số 93-KL/TW ngày 20/11/2020 của Ban Bí thư Trung ương Đảng về tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 42-CT/TW…). Liên hiệp hội đã phát huy vài trò vận động, tập hợp, đoàn kết, động viên, khuyến khích đội ngũ trí thức tham gia xây dựng đất nước và phát triển địa phương. Từ 10 hội thành viên với trên 2.000 hội viên khi mới thành lập (năm 2005), đến nay, Liên hiệp Hội đã có 21 hội thành viên trực thuộc, 01 Trung tâm đầu tư và phát triển công nghệ, 01 Câu lạc bộ Trí thức với gần 136.000 hội viên (trong đó có gần 5.000 hội viên trí thức). Các hội thành viên được thành lập đã thu hút nhiều hội viên tham gia hoạt động trên các lĩnh vực như: nghiên cứu, ứng dụng khoa học công nghệ; chăm sóc sức khỏe Nhân dân; tư vấn pháp luật, trợ giúp pháp lý; bảo vệ môi trường…
Hoạt động tư vấn, phản biện và giám định xã hội được Liên hiệp hội triển khai thực hiện có hiệu quả, các nhiệm vụ tập trung vào góp ý các dự thảo: Báo cáo chính trị trình Đại hội Đảng các cấp, chiến lược phát triển KT-XH, KH&CN, giáo dục và đào tạo, bảo vệ môi trường, y tế; các dự thảo luật quan trọng; các dự án đầu tư trọng điểm; các vấn đề nóng cần sự vào cuộc của trí thức KH&CN từ Trung ương đến địa phương. Liên hiệp hội đã tổ chức thực hiện 17 nhiệm vụ lớn, như: Kế hoạch phát triển KT-XH tỉnh Cao Bằng giai đoạn 2021 - 2025; Quy hoạch tỉnh Cao Bằng thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến 2050; các hội thành viên thực hiện theo chức năng, nhiệm vụ được giao cũng đã tổ chức nhiều hoạt động tư vấn, phản biện và giám định xã hội. Hoạt động truyền thông, phổ biến kiến thức, hướng dẫn áp dụng những tiến bộ KH-CN vào sản xuất của Liên hiệp hội được thực hiện thường xuyên, góp phần quan trọng vào việc nâng cao dân trí, tăng năng suất lao động, nâng cao chất lượng sản phẩm, hàng hóa, giảm nghèo bền vững, cải thiện chất lượng cuộc sống Nhân dân, phát triển KT-XH.
Liên hiệp hội thực hiện tốt vai trò thành viên của Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh; tích cực phối hợp với các tổ chức thành viên của Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp, góp phần tăng cường khối đại đoàn kết toàn dân tộc; tích cực hưởng ứng, chỉ đạo các hội thành viên, tổ chức KH-CN trực thuộc tham gia những cuộc vận động, phong trào thi đua do chính quyền và Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh phát động; tổ chức có chất lượng, hiệu quả nhiều diễn đàn khoa học chuyên nghiệp. Tổ chức các phong trào quần chúng tham gia hoạt động sáng tạo khoa học và công nghệ, đã tổ chức được 12 cuộc thi sáng tạo thanh thiếu niên, nhi đồng; 08 Hội thi sáng tạo kỹ thuật; tôn vinh trí thức; hợp tác trong và ngoài nước...
Qua đó, vai trò của đội ngũ trí thức, nhà khoa học ngày càng được khẳng định, góp phần quan trọng vào việc thực hiện thắng lợi các mục tiêu nhiệm vụ chính trị trong từng giai đoạn phát triển của tỉnh. Năm 2022, tỉnh có 14/17 chỉ tiêu KT-XH đạt và vượt kế hoạch đề ra. Trong đó: tổng sản phẩm (GRDP) trên địa bàn tỉnh tăng 5,04%; GRDP bình quân đầu người đạt 39,84 triệu đồng/người/năm; tổng thu ngân sách nhà nước trên địa bàn: 3.957,879 tỷ đồng, tăng 104% so với năm 2021, so với dự toán TW giao đạt 235%, so với dự toán HĐND tỉnh giao đạt 196%. Lĩnh vực văn hóa - xã hội tiếp tục quan tâm triển khai có hiệu quả, phát triển văn hóa, an sinh xã hội cơ bản được đảm bảo, đời sống Nhân dân tiếp tục được cải thiện. Các chương trình, chính sách dân tộc được tổ chức, triển khai thực hiện có hiệu quả góp phần xóa đói giảm nghèo, ổn định và phát triển KT-XH, bảo đảm QP-AN, tăng cường khối đại đoàn kết các dân tộc trên địa bàn tỉnh. Các chính sách hỗ trợ xóa nhà dột nát cho người có công, người nghèo được quan tâm triển khai; Chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát, công tác xoá đói giảm nghèo, đào tạo nghề, giải quyết việc làm, bảo đảm an sinh xã hội, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho Nhân dân được thực hiện tốt; các chế độ, chính sách hỗ trợ được triển khai đầy đủ, kịp thời, đúng đối tượng theo quy định; tỷ lệ hộ nghèo giảm 4,29%....
Tuy nhiên, một số cấp ủy, tổ chức đảng, chính quyền chưa quan tâm đến việc tập hợp, phát huy vai trò của đội ngũ trí thức. Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh chưa tập hợp được đông đảo trí thức khoa học và công nghệ, trí thức trẻ, trí thức trong doanh nghiệp; điều kiện hoạt động của Liên hiệp hội và các hội thành viên như nơi làm việc, tổ chức cán bộ của Liên hiệp hội cũng còn nhiều khó khăn; nội dung, hình thức hoạt động chậm đổi mới, chưa tương xứng với yêu cầu phát triển của tỉnh; chưa gắn kết được nhiều hoạt động khoa học và công nghệ của các hội thành viên với hoạt động của ngành, với sản xuất và đời sống; hoạt động tư vấn phản biện còn nhiều lúng túng, thiếu đội ngũ chuyên gia đầu ngành ở các đơn vị trọng yếu...
|
Liên hiệp hội Tọa đàm kỷ niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh gặp mặt đội ngũ trí thức và Ngày Khoa học và Công nghệ Việt Nam 18/5 (ngày 17/5/2023) |
Trong thời gian tới, để nâng cao vai trò, vị trí của Liên hiệp hội trong xây dựng và phát huy đội ngũ trí thức góp phần thực hiện mục tiêu công nghiệp hóa, hiện đại hóa của tỉnh, các cấp ủy, tổ chức đảng, chính quyền và tổ chức Liên hiệp hội cần tập trung thực hiện tốt các nhiệm vụ trọng tâm sau đây:
Thứ nhất, tiếp tục quán triệt, thấm nhuần ba quan điểm chỉ đạo cơ bản của Bộ Chính trị tại Chỉ thị 42, ngày 16/4/2010 là: Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam có hệ thống từ Trung ương đến các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương là tổ chức chính trị - xã hội do Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo; có chức năng tập hợp, đoàn kết và phát huy trí tuệ của đội ngũ trí thức khoa học và công nghệ Việt Nam trong và ngoài nước, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của hội thành viên và hội viên của các hội thành viên, góp phần đưa khoa học và công nghệ trở thành động lực của sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hóa đất nước.
Thứ hai, bám sát các mục tiêu mà Bộ Chính trị đề ra các cấp, các ngành và bản thân Liên hiệp hội có chương trình cụ thể để xây dựng Liên hiệp hội trở thành tổ chức chính trị- xã hội vững mạnh. Có kế hoạch củng cố, phát triển các hội viên thuộc các ngành khoa học, các đơn vị sự nghiệp kinh tế, văn hóa, xã hội, của địa phương; khuyến khích phát triển các tổ chức KHCN của các thành phần kinh tế, các doanh nghiệp khoa học - sản xuất.
Thứ ba, các cấp ủy, tổ chức đảng, chính quyền các cấp cần có chương trình, kế hoạch trong việc tập hợp, đoàn kết, phát huy trí tuệ của đội ngũ trí thức phục vụ cho sự phát triển, trước hết là công tác tư vấn, phản biện, giám định xã hội. Lắng nghe ý kiến xây dựng của giới trí thức, tạo điều kiện để giới trí thức tham gia phản biện hầu hết các chương trình, dự án phát triển của tỉnh, ngành, địa phương. Chương trình phát triển nguồn nhân lực của tỉnh, các ngành, địa phương phải gắn với sử dụng, bố trí và tạo điều kiện để đội ngũ trí thức làm việc. Đặc biệt chú trọng xây dựng đội ngũ chuyên gia đầu đàn.
Thứ tư, tăng cường công tác quản lý nhà nước trong công tác Hội nói chung, hoạt động của Liên hiệp hội nói riêng. Nâng cao chất lượng công tác tham mưu của các cơ quan chuyên trách của cấp ủy, chính quyền và thực hiện đồng bộ các chính sách của Nhà nước đối với Liên hiệp hội. Tiếp tục đổi mới công tác quản lý hoạt động KHCN, gắn cho được hoạt động KHCN với các kế hoạch, chương trình, dự án phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, các ngành, địa phương. Đẩy mạnh hoạt động KHCN phục vụ mục tiêu công nghiệp hóa, hiện đại hóa.
Thứ năm, nâng cao năng lực nội sinh về trình độ tiếp thu, làm chủ công nghệ mới và ứng dụng tiến bộ KH&CN vào sản xuất và đời sống. Để làm được việc đó, đòi hỏi Liên hiệp hội và các hội thành viên phải thật sự đổi mới trong hoạt động nhất là gắn hoạt động của Hội với sản xuất, đời sống của Nhân dân; thực hiện có hiệu quả hợp tác KH&CN trong và ngoài nước để nâng cao năng lực hoạt động của từng hội viên. Liên hiệp hội cũng cần quan tâm về trau dồi đạo đức nghề nghiệp, nâng cao bản lĩnh chính trị và bảo vệ quyền lợi chính đáng của hội viên.
Hoàng Thị Bình
Chủ tịch Liên hiệp các Hội KH&KT tỉnh