Nâng cao hơn nữa vai trò tư vấn của Hội đồng Lý luận, phê bình VHNT Trung ương

Chiều 22/1, tại Hà Nội, đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương đã có buổi làm việc với Hội đồng Lý luận, Phê bình VHNT Trung ương (Hội đồng) về chương trình công tác năm 2024.

Tham dự có các đồng chí: Trần Thanh Lâm, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương; Nguyễn Thế Kỷ, Chủ tịch Hội đồng; lãnh đạo các vụ, đơn vị của Ban Tuyên giáo Trung ương cùng các đồng chí Thường trực Hội đồng...

Phát biểu định hướng, đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa đề nghị Hội đồng trong báo cáo những kết quả đạt được năm 2023 cần nêu bật những kinh nghiệm, bài học thành công; chỉ rõ những hạn chế, bất cập;  tập trung phân tích những vấn đề trọng tâm, nêu lên kiến nghị để thống nhất các nôi dung, chương trình công tác năm 2024 và thời gian tới của Hội đồng, trong đó đặc biệt chú trọng những vấn đề nổi bật như: 50 năm VHNT Việt Nam sau Ngày thống nhất đất nước; tổ chức các sự kiện tiến tới tổng kết 40 năm công cuộc Đổi mới…

Quang cảnh buổi làm việc.

TIẾP TỤC KHẲNG ĐỊNH UY TÍN, VỊ THẾ VÀ SỨC ẢNH HƯỞNG CỦA HỘI ĐỒNG
Theo PGS. TS. Nguyễn Thế Kỷ, Chủ tịch Hội đồng, năm 2023, Hội đồng không ngừng đổi mới nội dung, phương thức hoạt động, hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị và chuyên môn, đảm bảo chương trình, kế hoạch đề ra, trong đó có nhiều mặt hoàn thành xuất sắc. Thông qua các hoạt động phong phú, có trọng tâm, trọng điểm, uy tín, vị thế, sức ảnh hưởng của Hội đồng tiếp tục được khẳng định và nâng cao.

Năm 2023, Hội đồng đã thực hiện một khối lượng công việc gấp 3 lần các năm trước, đạt chất lượng cao, sức lan tỏa lớn; được Lãnh đạo Ban Tuyên giáo Trung ương tặng Bằng khen vì đã có thành tích đặc biệt xuất sắc trong nghiên cứu khoa học; đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ văn hóa, văn nghệ...

Đồng chí Nguyễn Thế Kỷ nhấn mạnh, so với các năm trước, năm 2023 Hội đồng tổ chức được nhiều cuộc hội thảo, tọa đàm khoa học có chất lương cao, bổ ích, thiết thực, thu hút sự quan tâm của nhiều nhà nghiên cứu lý luận, phê bình, nhà quản lý và văn nghệ sĩ tiêu biểu, qua đó làm cơ sở để Hội đồng xây dựng luận cứ khoa học phục vụ công tác tư vấn chuyên sâu cho Đảng, Nhà nước trong phát triển VHNT.

Năm 2023 cũng là năm đánh đấu chặng đường 20 năm ngày thành lập Hội đồng. Theo đó cùng với tổ chức thành công Lễ Kỷ niệm 20 năm thành lập và phát triển, có thể kể đến các điểm nhấn trong hoạt động của Hội đồng như: tổ chức thành công các hội nghị tập huấn về VHNT, về công tác lý luận, phê bình và lớp bồi dưỡng trình độ, năng lực, thao tác lý luận, phê bình VHNT. Bên cạnh đó là các hội thảo khoa học, tọa đàm chất lượng, đa dạng, phong phú, vừa sâu sắc vừa có tính định hướng; khai trương Tạp chí điện tử với tên miền https://lyluanphebinh.vn... đánh dấu bước phát triển mới về nội dung, hình thức, công nghệ của Tạp chí, nối dài kênh thông tin, mở rộng diễn đàn nghiên cứu, trao đổi học thuật về VHNT...

Bên cạnh những kết quả đạt được, hoạt động của năm qua Hội đồng vẫn còn một số hạn chế, bất cập như: một số Ủy viên Hội đồng chưa phát huy thật tốt vai trò, trách nhiệm, chưa đóng góp ở mức hợp lý cho các công việc chung; số lượng các báo cáo tư vấn chuyên đề, chuyên sâu của các Ủy viên Hội đồng về những vấn đề quan trọng, cấp thiết trong đời sống VHNT chưa nhiều; bộ máy tổ chức và nhân sự các đơn vị của Hội đồng chậm được bổ sung, kiện toàn; cơ sở vật chất phục vụ cho hoạt động còn bất cập…

PGS. TS. Nguyễn Thế Kỷ báo cáo công tác của Hội đồng năm 2023 và phương hướng, nhiệm vụ thời gian tới.

Trên cơ sở bám sát định hướng, yêu cầu nhiệm vụ phát triển lĩnh vực VHNT của Đảng được nêu trong Văn kiện Đại hội XIII và các nghị quyết chuyên đề; để thực hiện tốt chức năng và nhiệm vụ được giao, Hội đồng xác định phương hướng chung cho hoạt động năm 2024 và thời gian tới là: Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ nội dung, phương thức hoạt động, nâng cao năng lực, chất lượng hoạt động của Hội đồng, các Tiểu ban và từng thành viên Hội đồng. Các đơn vị của Hội đồng bám sát chức năng, nhiệm vụ được giao; tập trung đẩy mạnh nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn để tư vấn chuyên sâu những vấn đề lớn, quan trọng giúp Đảng, Nhà nước trên lĩnh vực văn VHNT.

Theo đó, Hội đồng đặt trọng tâm thực hiện một số nhiệm vụ chuyên môn năm 2024 như sau: Tham gia góp ý xây dựng dự thảo Văn kiện Đại hội XIV của Đảng, nhất là phần VHVN; tổ chức hội thảo khoa học toàn quốc, dự kiến vào tháng 4/2023 về chủ đề “Văn học, nghệ thuật với đề tài lực lượng vũ trang và chiến tranh, cách mạng” nhân kỷ niệm 70 năm chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ và 80 năm Ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam; làm việc với các cơ quan liên quan để đưa Tặng thưởng tác phẩm lý luận, phê bình VHNT thành Giải thưởng; tổ chức tọa đàm khoa học kỷ niệm 100 năm ngày sinh nhà văn Nguyễn Đình Thi…

PGS. TS. Nhạc sỹ Đỗ Hồng Quân, Chủ tịch Liên hiệp các hội VHNT Việt Nam phát biểu.

TẠO ĐỘNG LỰC ĐỂ PHÁT HUY VAI TRÒ, CỐNG HIẾN ĐẶC BIỆT CỦA ĐỘI NGŨ VĂN NGHỆ SĨ

Phát biểu chỉ đạo buổi làm việc, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa nhấn mạnh, năm 2023, lĩnh vực văn hóa, VHNT tiếp tục nhận được sự quan tâm lớn của cả hệ thống chính trị, có nhiều đổi mới, tập trung triển khai thực hiện có hiệu quả các quan điểm, chủ trương của Đảng, nhất là Nghị quyết Đại hội XIII và phát biểu chỉ đạo của Đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Hội nghị văn hóa toàn quốc, ngày 24/11/2021. Trong bối cảnh đó, Hội đồng tiếp tục huy động đóng góp của các thành viên, tích cực chủ động triển khai các nhiệm vụ trọng tâm, đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận.

Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương lưu ý, trong bối cảnh đời sống văn hóa, VHNT nước nhà đang rất sôi động, với nhiều khuynh hướng và vấn đề mới đặt ra, đòi hỏi các cơ quan được giao nhiệm vụ cần tăng cường nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn một cách căn cơ, toàn diện; tư vấn, tham mưu hiệu quả, giúp Đảng, Nhà nước tiếp tục đổi mới tư duy, nâng cao năng lực lãnh đạo, chỉ đạo, quản lý nhằm thúc đẩy lĩnh vực VHNT phát triển ngày càng phong phú, lành mạnh; góp phần khơi dậy tinh thần yêu nước, ý chí tự lực tự cường, sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc và khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc.

“Với tinh thần đoàn kết, đồng lòng, phát huy những thuận lợi, khắc phục khó khăn, quyết tâm cao hơn, nỗ lực lớn hơn, hành động quyết liệt hơn, tôi đề nghị Hội đồng tiếp tục bám sát chức năng, nhiệm vụ được giao, tập trung phân tích thấu đáo hơn nữa những bất cập, hạn chế, chỉ rõ nguyên nhân; từ đó, xác định các nhiệm vụ trọng tâm, trọng điểm trong năm 2024, tạo đột phá trong công tác nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn, tư vấn giúp Đảng và Nhà nước về lĩnh vực lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật”, đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa nhấn mạnh.

Đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa yêu cầu Thường trực Hội đồng nghiên cứu, tiếp thu đầy đủ ý kiến phát biểu của các đại biểu dự cuộc làm việc, tiếp tục điều chỉnh, bổ sung, hoàn thiện chương trình, kế hoạch công tác và tổ chức thực hiện hiệu quả. Trong đó, tập trung nghiên cứu, triển khai tốt một số nhiệm vụ trong thời gian tới như sau:

Một là, tiếp tục đổi mới phương thức hoạt động, xác định nhiệm vụ trọng tâm của Hội đồng là tăng cường số lượng, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác tư vấn giúp Đảng, Nhà nước những vấn đề thuộc lĩnh vực lý luận, phê bình VHNT.

Hội đồng nghiên cứu, xây dựng kế hoạch tư vấn cụ thể sẽ triển khai trong năm 2024; lấy đó là mục tiêu, cơ sở, tiền đề để triển khai thống nhất các hoạt động chuyên môn, như: hội thảo, tọa đàm, nghiên cứu các đề tài, đề án, khảo sát thực tế,...

Trước yêu cầu của tình hình mới, đời sống VHNT đã và đang đặt ra hàng loạt vấn đề lớn, đòi hỏi Hội đồng phát huy tinh thần chủ động, tăng cường nghiên cứu, dự báo, tư vấn chính sách cụ thể về những vấn đề có ý nghĩa chiến lược, như: tôn trọng và phát huy tự do sáng tạo, tạo động lực để phát huy vai trò, cống hiến đặc biệt của đội ngũ văn nghệ sĩ; phát huy vai trò nền tảng của lý luận văn nghệ mác-xít, từng bước xây dựng hệ thống lý luận văn nghệ Việt Nam; phát hiện, đào tạo, bồi dưỡng, sử dụng, đãi ngộ và tôn vinh tài năng VHNT; chính sách đầu tư, tài trợ, đặt hàng đối với các tác phẩm VHNT; chuyển đổi số trong lĩnh vực VHNT, góp phần xây dựng và phát triển văn hóa số; giáo dục, định hướng thẩm mỹ của công chúng VHNT...

Hai là, xây dựng, củng cố cơ chế phối hợp, hợp tác chặt chẽ, hiệu quả với các cơ quan nghiên cứu, đào tạo, Liên hiệp và các Hội VHNT chuyên ngành Trung ương, địa phương để làm tốt công tác định hướng đội ngũ tý luận, phê bình VHNT.

Theo đó, tập trung nghiên cứu những đặc điểm mới, xu hướng biến đổi và những vấn đề trọng tâm của VHNT. Tập trung ứng dụng công nghệ, xây dựng cơ sở dữ liệu về đội ngũ lý luận, phê bình để làm cơ sở cho công tác tư vấn và tham gia bồi dưỡng lực lượng theo hướng chuyên sâu, chuyên nghiệp. Chủ động phối hợp phát triển các diễn đàn, đẩy mạnh công bố các tác phẩm lý luận, phê bình; từ đó kịp thời phát hiện, biểu dương, nhân rộng các nhân tố mới, tiêu biểu, định hướng giới lý luận, phê bình thực hiện chức năng thẩm định, định hướng các hoạt động sáng tạo VHNT; góp phần triển khai xây dựng hệ giá trị VHNT Việt Nam trong thời kỳ mới, thấm nhuần tinh thần dân tộc, dân chủ, nhân văn và khoa học.

Ba là, tiếp tục xây dựng cơ chế hiệu quả để thúc đẩy hợp tác quốc tế trên lĩnh vực lý luận, phê bình VHNT.

Tổ chức đánh giá kết quả công tác nghiên cứu, khảo sát ở nước ngoài, có kế hoạch cụ thể để triển khai hợp tác sâu với với các đối tác trong các hoạt động nghiên cứu, tư vấn của Hội đồng. Triển khai thực hiện Tuyên bố chung nhân chuyến thăm Việt Nam của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình vừa qua và các văn bản hợp tác giữa Ban Tuyên giáo Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam với Ban Tuyên truyền Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc...

Bốn là, chủ động, tích cực hơn nữa trong việc đấu tranh, phản bác các quan điểm, luận điệu sai trái, xuyên tạc, thù địch trong lĩnh vực VHNT, bảo vệ đường lối văn nghệ của Đảng, góp phần bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng.

Thường xuyên phối hợp chặt chẽ với Đảng đoàn Liên hiệp các Hội VHNT Việt Nam, các vụ, đơn vị tham mưu, giúp việc của Ban Tuyên giáo Trung ương và các cơ quan, đơn vị liên quan, chủ động, kịp thời hơn nữa trong việc nắm bắt diễn biến tư tưởng, chính trị của đội ngũ văn nghệ sĩ; nắm chắc và dự báo chính xác tình hình; tổ chức nghiên cứu, cung cấp các luận cứ khoa học về những vấn đề còn nhiều ý kiến khác nhau, để làm tốt công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh có hiệu quả với các quan điểm, luận điệu sai trái, xuyên tạc, thù địch trong lĩnh vực VHNT.

Năm là, phối hợp chặt chẽ với các vụ, đơn vị tham mưu, giúp việc của Ban Tuyên giáo Trung ương và các cơ quan, đơn vị liên quan, tham gia có hiệu quả vào việc tổng kết 40 năm đổi mới đất nước, tổng kết nghị quyết, chỉ thị, kết luận của Đảng trong lĩnh vực văn hóa, VHNT, trực tiếp góp phần xây dựng các nội dung văn kiện trình Đại hội XIV của Đảng.

Các đại biểu chụp ảnh lưu niệm.

Trước mắt, tập trung tổng kết 10 năm thực hiện Nghị quyết số 33-NQ/TW của Ban Ban Chấp Chấp hành Trung ương Đảng khoá XI về "Xây dựng và phát triển văn hoá, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước"; tham gia hiệu quả các hoạt động tổng kết 50 năm nền VHNT Việt Nam sau ngày đất nước thống nhất (30/4/1975 - 30/4/2025) và tổ chức tổng kết công tác lý luận, phê bình VHNT. Đồng thời, tham gia tổ chức triển khai thực hiện khi có chủ trương của Bộ Chính trị, Ban Bí thư về việc tổng kết 15 năm thực hiện Nghị quyết số 23-NQ/TW của Bộ Chính trị về "Tiếp tục xây dựng và phát triển văn học, nghệ thuật trong thời kỳ mới"./.