Bí thư Tỉnh ủy Cao Bằng: Phát triển kinh tế, củng cố khối đại đoàn kết toàn dân

Tháng 2/2025, Báo Nông thôn Ngày nay/Điện tử Dân Việt đã đăng tải 5 kỳ phóng sự “Lửa ấm miền phên giậu” phản ánh những tấm gương người có uy tín trong cộng đồng ở khu vực biên giới tỉnh Cao Bằng đã giúp bà con phát triển kinh tế, xóa bỏ hủ tục, bảo tồn văn hóa bản sắc dân tộc, xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân, bảo đảm an ninh chủ quyền biên giới…

Để tìm hiểu rõ hơn các giải pháp phát huy sức mạnh Đại đoàn kết , nêu cao tinh thần trách nhiệm, bảo tồn văn hóa, phát triển kinh tế, xã hội tại địa phương, nhất là sau khi tổ chức tinh gọn bộ máy, vận hành chính quyền hai cấp, Báo Điện tử Dân Việt đã có bài phỏng vấn đồng chí Bí thư Tỉnh ủy Cao Bằng Quản Minh Cường.

Lan tỏa mạnh mẽ những tấm gương sáng

Thưa đồng chí Bí thư Tỉnh uỷ, với những tấm gương nổi bật như Báo Nông thôn Ngày nay/Điện tử Dân Việt đã nêu trong loạt bài, tỉnh Cao Bằng có những cơ chế, chính sách đặc thù nào để vừa kịp thời tôn vinh, vừa tạo điều kiện để tiếp tục lan toả những việc tốt trong cộng đồng?

Bí thư Tỉnh ủy Cao Bằng Quản Minh Cường: Đối với tỉnh Cao Bằng, chúng tôi luôn xác định việc phát hiện, bồi dưỡng, tôn vinh và nhân rộng điển hình tiên tiến là nhiệm vụ quan trọng, vừa mang tính thường xuyên, vừa có ý nghĩa đặc biệt trong công tác xây dựng Đảng, xây dựng hệ thống chính trị và phát triển kinh tế - xã hội.

Trong thời gian qua, tỉnh đã ban hành nhiều chủ trương, chính sách, trong đó có các kế hoạch thực hiện phong trào “Dân vận khéo”, các phong trào thi đua yêu nước gắn với việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh.

Một trong những điểm chúng tôi rất chú trọng là cơ chế khen thưởng kịp thời. Các gương điển hình được tôn vinh ngay tại cơ sở, đồng thời được giới thiệu, biểu dương tại các hội nghị, lễ phát động phong trào thi đua, hay tại Đại hội thi đua yêu nước của tỉnh. Cùng với đó, chúng tôi tạo điều kiện để các tập thể, cá nhân tiêu biểu tiếp tục phát huy bằng cách hỗ trợ kinh phí, tạo cơ hội giao lưu, chia sẻ kinh nghiệm, nhân rộng mô hình.

Giai đoạn 2015-2025, Tỉnh ủy đã tổ chức 150 đoàn thăm, chúc Tết, trao tặng hơn 10.000 suất quà cho đồng bào dân tộc thiểu số nhân dịp Tết Nguyên đán. Cùng thời gian này, tỉnh cũng tổ chức 07 đoàn với hơn 200 đại biểu dân tộc thiểu số tiêu biểu tham gia gặp mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước và đi tham quan, học tập kinh nghiệm tại các tỉnh, thành phố, góp phần mở rộng nhận thức, khích lệ tinh thần đoàn kết và khát vọng vươn lên của đồng bào.

Vừa qua tại Đại hội thi đua yêu nước giai đoạn 2020-2025 của tỉnh đã biểu dương, tôn vinh nhiều gương điển hình tiêu biểu như: Ông Nông Văn Đồng, người dân tộc Tày, ở xóm Khâm Thành, xã Đình Phong với mô hình chăn nuôi lợn. Ông Đinh Văn Ròng, người dân tộc Nùng, ở xóm Vũ Ngược, xã Nguyên Bình, với mô hình kinh tế tổng hợp. Bà Hoàng Thị Bướm, người dân tộc Tày, ở tổ dân phố 1, xã Thông Nông, với mô hình sản xuất, kinh doanh; cô giáo Hầu Thị Sải, người dân tộc Mông, nguyên Hiệu trưởng Trưởng Dân tộc nội trú Thông Nông, nhận Bằng khen của Bộ Giáo dục và Đào tạo, ... hay như ông Tẩn Dấu Quẩy, Bí thư Chi bộ xóm Phiêng Pẻn, xã Lý Bôn là điển hình tiêu biểu cũng đã được Chủ tịch UBND tỉnh Cao Bằng tặng Bằng khen năm 2021, được Thủ tướng Chính phủ tặng Bằng khen năm 2023.

Tỉnh thường xuyên tổ chức các buổi lễ vinh danh, tặng bằng khen cho các tập thể, cá nhân có thành tích nổi bật trong nhiều lĩnh vực như lao động sản xuất, an ninh quốc phòng, giáo dục, y tế,...Thực hiện khen thưởng hàng năm, tổng kết các phong trào thi đua để biểu dương những điển hình tiên tiến trong giai đoạn 5 năm.

Đặc biệt hằng năm, tỉnh tổ chức nhiều đoàn công tác đến thăm hỏi, tặng quà, cùng đồng bào vui Xuân, đón Tết, qua đó động viên tinh thần, củng cố niềm tin của Nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng và Nhà nước.

Song song với việc tôn vinh, Tỉnh xây dựng các mô hình điển hình tiên tiến trên nhiều lĩnh vực, từ đó tổng kết kinh nghiệm để áp dụng và nhân rộng ra toàn tỉnh. Các phong trào thi đua là một trong những cách hiệu quả nhất để lan tỏa việc tốt trong cộng đồng.

Đồng thời tăng cường chỉ đạo tuyên truyền, lan tỏa điển hình qua các phương tiện thông tin đại chúng, hệ thống báo cáo viên, tuyên truyền viên và mạng xã hội, để từ một tấm gương có thể tạo hiệu ứng rộng rãi trong cộng đồng.

Trong thời gian tới, tỉnh Cao Bằng sẽ tiếp tục duy trì và nâng cao chất lượng các phong trào thi đua lớn đã có hiệu quả như: Phong trào “Cả nước chung sức xây dựng nông thôn mới”. Phong trào “Vì người nghèo - Không để ai bị bỏ lại phía sau”. Kịp thời phát hiện các cá nhân tiêu biểu, đặc biệt là các gương người DTTS Rà soát, bổ sung và hoàn thiện các quy định, chính sách về thi đua khen thưởng để đảm bảo tính công bằng, chính xác, kịp thời và nhân rộng điển hình tiên tiến.

Chúng tôi mong muốn mỗi việc làm tốt, mỗi mô hình hiệu quả sẽ không chỉ dừng lại ở một tập thể hay một cá nhân, mà thực sự trở thành nguồn cảm hứng, sức lan tỏa mạnh mẽ, góp phần xây dựng Cao Bằng ngày càng phát triển, giàu đẹp và văn minh.

Ở khu vực vùng sâu vùng xa, đâu đó vẫn còn những thách thức về hủ tục lạc hậu. Thưa đồng chí, vai trò của các cán bộ, Đảng viên cần được xác định cụ thể ra sao trong công tác xoá bỏ hủ tục, đặc biệt khi chúng ta đã chuyển sang mô hình địa phương hai cấp? Làm sao để nhân rộng những điển hình tiên tiến như cô giáo Hầu Thị Sải, anh Tẩn Dấu Quẩy trong loạt bài Báo Nông thôn ngày nay/ Dân Việt, thưa đồng chí Bí thư?

Bí thư Tỉnh ủy Cao Bằng Quản Minh Cường: Với đặc thù là tỉnh vùng cao, biên giới, Cao Bằng có 24 dân tộc cùng sinh sống với gần 95% dân số là đồng bào dân tộc thiểu số, mỗi dân tộc đều có đời sống văn hóa, phong tục, tập quán mang những nét độc đáo, đặc sắc rất riêng.

Tuy nhiên, một số nơi còn giữ những phong tục, tập quán lạc hậu trong đời sống sinh hoạt, sản xuất và tín ngưỡng, trong đó có hủ tục là rào cản đối với sự phát triển, tiến bộ xã hội. Đây là một thách thức, nhưng đồng thời cũng là nhiệm vụ chính trị quan trọng mà tỉnh Cao Bằng đã và đang kiên trì giải quyết.

Trong công tác này, vai trò của cán bộ, đảng viên được chúng tôi xác định hết sức rõ ràng. Cán bộ, đảng viên, đặc biệt là đội ngũ ở cơ sở, phải thực sự là lực lượng tiên phong, gương mẫu, “nói đi đôi với làm”. Họ cần trực tiếp xuống với dân, gần gũi, lắng nghe, tuyên truyền, vận động, thuyết phục bằng sự chân thành và những hành động cụ thể.

Nhất là trong điều kiện tỉnh đã chuyển sang mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, vai trò này càng được nhấn mạnh: Làm gương trong gia đình và cộng đồng, là những người đầu tiên từ bỏ các hủ tục lạc hậu, thay đổi tư duy, phá vỡ những quan niệm cũ, lạc hậu, đồng thời vận động người thân, hàng xóm không tin vào những hủ tục mê tín dị đoan.

Tuyên truyền, vận động trực tiếp gặp gỡ, trò chuyện với từng cá nhân, từng hộ gia đình để tìm hiểu tâm tư, nguyện vọng và kiên nhẫn thuyết phục họ thay đổi. Chia sẻ các bài viết, video, thông tin trên mạng xã hội hoặc các phương tiện thông tin đại chúng về các mô hình, tấm gương điển hình trong việc xóa bỏ hủ tục.

Đồng thời, đấu tranh, phản bác các quan điểm sai trái, xuyên tạc, lợi dụng hủ tục để chống phá. Tham gia giám sát việc thực hiện các quy định, hương ước, quy ước của làng, xã về nếp sống văn hóa. Thường xuyên nắm bắt tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương các giải pháp cụ thể, sát hợp với tình hình thực tế, như xây dựng các mô hình điểm, tổ chức các hoạt động văn hóa lành mạnh để thay thế hủ tục, hoặc đề xuất ban hành các chính sách hỗ trợ.

Bên cạnh đó, chúng tôi cũng luôn coi trọng việc phát hiện, bồi dưỡng và tôn vinh những điển hình tiên tiến trong quá trình xóa bỏ hủ tục. Câu chuyện của cô giáo Hầu Thị Sải là một ví dụ điển hình. Với sự tâm huyết, kiên trì và tinh thần trách nhiệm, cô đã góp phần thay đổi nhận thức của bà con, từng bước xóa bỏ những hủ tục cản trở sự phát triển. Đây chính là những tấm gương sáng cần được tuyên dương, nhân rộng để tạo sức lan tỏa mạnh mẽ trong cộng đồng.

Trong thời gian tới, tỉnh Cao Bằng sẽ tiếp tục chỉ đạo gắn công tác xóa bỏ hủ tục với các phong trào thi đua yêu nước, phong trào “Dân vận khéo”, để mỗi cán bộ, đảng viên thực sự trở thành cầu nối đưa chủ trương, chính sách vào đời sống; đồng thời cổ vũ, lan tỏa những tấm gương tiêu biểu như cô giáo Hầu Thị Sải, anh Tẩn Dấu Quẩy góp phần xây dựng một đời sống văn hóa mới, văn minh và tiến bộ hơn cho đồng bào các dân tộc trong tỉnh.

Phát triển kinh tế là nền tảng

Cao Bằng có những điểm sáng về phát triển kinh tế trong cộng đồng dân cư, tuy nhiên chưa phát triển rộng khắp. Việc phát triển kinh tế cũng là một yếu tố nền tảng để củng cố đoàn kết. Từ câu chuyện Báo Nông thôn ngày nay đã nêu, đề nghị đồng chí cho biết địa phương đã triển khai những chính sách ưu tiên nào để hỗ trợ đồng bào dân tộc thiểu số tiếp cận vốn, khoa học kỹ thuật, mở rộng thị trường?

Bí thư Tỉnh ủy Cao Bằng Quản Minh Cường: Đúng như báo Nông thôn Ngày nay/Dân Việt đã phản ánh, tại Cao Bằng đã xuất hiện nhiều điểm sáng về phát triển kinh tế trong cộng đồng dân cư, góp phần thay đổi diện mạo nông thôn, nâng cao đời sống của người dân.

Tuy nhiên, chúng tôi cũng thẳng thắn nhìn nhận rằng việc nhân rộng các mô hình này còn chậm, chưa thực sự tạo được sức lan tỏa mạnh mẽ. Trong khi đó, phát triển kinh tế chính là nền tảng quan trọng để củng cố, tăng cường khối đại đoàn kết toàn dân, nhất là ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số.

Để tháo gỡ vấn đề này, Tỉnh ủy đã ban hành Đề án số 07-ĐA/TU, ngày 10/01/2022 về tăng cường hỗ trợ tiếp cận vốn cho đồng bào dân tộc thiểu số, hộ nghèo, hộ cận nghèo và các đối tượng khó khăn.

Đây là chủ trương quan trọng, nhằm tạo điều kiện cho bà con có vốn phát triển sản xuất, chăn nuôi, kinh doanh, khởi sự mô hình mới. Năm 2025, tỉnh tập trung chỉ đạo giải ngân Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) là 2.374.053,752 triệu đồng (Chương trình MTQG giảm nghèo bền vững là 873.462,703 triệu đồng, Chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới là 125.467,628 triệu đồng, Chương trình MTQG phát triển kinh tế-xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi là 1.375.123,421 triệu đồng).

Cao Bằng đã triển khai nhiều chính sách ưu tiên nhằm hỗ trợ đồng bào dân tộc thiểu số tiếp cận vốn, khoa học kỹ thuật và mở rộng thị trường, chủ yếu thông qua việc thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia và các chính sách tín dụng ưu đãi như: Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, Chương trình này giúp đầu tư vào cơ sở hạ tầng, hỗ trợ nhà ở, nước sinh hoạt, và đặc biệt là nâng cao chất lượng nguồn nhân lực thông qua giáo dục nghề nghiệp và giải quyết việc làm.

Dự án Hỗ trợ kinh doanh cho nông hộ gồm 4 hợp phần chính Hỗ trợ quy trình lập kế hoạch phát triển KT-XH có khả năng thích ứng với biến đổi khí hậu và định hướng thị trường; Hỗ trợ xây dựng ngành “nông nghiệp xanh”; Hỗ trợ các trang trại, nông hộ có khả năng sinh lời được kết nối với nguồn tài chính và thị trường; Hỗ trợ nâng cao năng lực quản trị điều phối dự án.

Ngân hàng Chính sách xã hội tỉnh Cao Bằng đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp các khoản vay ưu đãi. Các chính sách này bao gồm cho vay hỗ trợ đất ở, nhà ở, đất sản xuất, chuyển đổi nghề, và phát triển sản xuất theo chuỗi giá trị.

Đối tượng vay vốn là hộ nghèo, hộ dân tộc thiểu số, hoặc các doanh nghiệp, hợp tác xã có sử dụng lao động là người dân tộc thiểu số. Các Trung tâm khuyến nông, khuyến lâm ở các huyện, xã đã tích cực hướng dẫn, "cầm tay chỉ việc" cho người dân, tổ chức các lớp tập huấn kỹ thuật tại các xã để giúp bà con thay đổi phương thức sản xuất.

Bên cạnh chính sách về vốn, tỉnh cũng đặc biệt quan tâm đến việc chuyển giao khoa học – kỹ thuật, đào tạo nghề, khuyến nông, khuyến lâm, giúp người dân áp dụng tiến bộ mới vào sản xuất để nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm.

Đồng thời, tỉnh triển khai nhiều hoạt động xúc tiến thương mại, kết nối thị trường, xây dựng thương hiệu cho sản phẩm nông sản, gắn với Chương trình “Mỗi xã một sản phẩm” – OCOP, từ đó giúp bà con có thể tiêu thụ sản phẩm ổn định, mở rộng thị trường cả trong và ngoài tỉnh.

Nhờ những nỗ lực đó, nhiều mô hình kinh tế hộ gia đình, hợp tác xã, tổ hợp tác ở vùng sâu, vùng xa đã hình thành và phát triển, không chỉ nâng cao thu nhập mà còn khơi dậy tinh thần đoàn kết, giúp nhau cùng tiến bộ.

Trong thời gian tới, tỉnh sẽ tiếp tục hoàn thiện cơ chế, chính sách để việc tiếp cận vốn thuận lợi hơn, giảm bớt rào cản về thủ tục; đồng thời chỉ đạo cán bộ cơ sở đồng hành sát sao, hỗ trợ người dân triển khai mô hình mới.

Có thể khẳng định rằng, Cao Bằng sẽ kiên trì thực hiện hiệu quả Đề án 07-ĐA/TU cùng các Chương trình mục tiêu Quốc gia, các chương trình trọng tâm, trọng điểm, các nội dung đột phá được xác định tại Văn kiện Đại hội Đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ XIX, lần thứ XX; Chương trình hành động số 29-CTr/TU, ngày 28/02/2025 về thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW, ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; Kế hoạch số 501-KH/TU, ngày 22/7/2025 về thực hiện Nghị quyết 68-NQ/TW, ngày 04/5/2025 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng về phát triển kinh tế tư nhân;... với mong muốn mọi người dân, đặc biệt là đồng bào dân tộc thiểu số, đều có cơ hội tiếp cận vốn, khoa học kỹ thuật và thị trường. Đây sẽ là nền tảng vững chắc để phát triển kinh tế, nâng cao đời sống và củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc.

Nối tiếp câu chuyện phát triển kinh tế, chúng ta thấy rằng văn hóa vừa là cầu nối giá trị truyền thống và hiện đại, vừa là giải pháp để phát triển kinh tế vùng cao. Thưa đồng chí Bí thư Tỉnh uỷ, Cao Bằng đã có đề án hay kế hoạch cụ thể để bảo tồn, phát huy những nét văn hoá truyền thống, biến chúng thành nguồn lực du lịch văn hoá?

Bí thư Tỉnh ủy Cao Bằng Quản Minh Cường: Cao Bằng – mảnh đất giàu truyền thống lịch sử cách mạng, văn hoá, nơi hội tụ gần 95% đồng bào các dân tộc thiểu số với kho tàng di sản văn hóa đặc sắc – luôn coi văn hóa là nền tảng tinh thần của xã hội, là nguồn lực nội sinh quan trọng để phát triển. Trong bối cảnh hội nhập, việc gìn giữ bản sắc và biến văn hóa thành động lực kinh tế đã, đang được tỉnh xác định là một trong những nhiệm vụ trọng tâm, gắn liền với chiến lược phát triển du lịch bền vững.

Một là, bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa

Cao Bằng hiện có 271 di tích lịch sử – văn hóa, danh lam thắng cảnh cùng hệ thống dân ca, dân vũ, dân nhạc, lễ hội, nghề thủ công truyền thống phong phú. Nhận thức rõ giá trị ấy, tỉnh đã ban hành nhiều đề án, kế hoạch: Đề án bảo tồn và phát huy dân ca, dân vũ, dân nhạc gắn với phát triển du lịch giai đoạn 2022 - 2030; Đề án bảo tồn trang phục truyền thống các dân tộc thiểu số giai đoạn 2020 - 2030; Đề án bảo tồn văn học dân gian các dân tộc thiểu số đến năm 2030. Các dự án bảo tồn làng văn hóa truyền thống như Bản Giuồng (Quảng Hòa), Khuổi Khon (Bảo Lạc), Hoài Khao (Nguyên Bình), làng đá Khuổi Ky (Trùng Khánh),...

Song song với bảo tồn, tỉnh chú trọng truyền dạy di sản cho thế hệ trẻ, mở các lớp học hát Then, đàn Tính trong trường phổ thông, khôi phục chợ vùng cao, nâng cấp lễ hội truyền thống, mở lễ hội mới và duy trì các đội văn nghệ quần chúng tại các điểm du lịch cộng đồng.

Hai là, biến văn hóa thành sản phẩm du lịch đặc sắc

Cao Bằng đã chuyển hướng từ bảo tồn tĩnh sang phát triển sản phẩm du lịch văn hóa có giá trị kinh tế. Các mô hình tiêu biểu gồm: Du lịch cộng đồng gắn với làng văn hóa truyền thống, nơi du khách trải nghiệm homestay, thưởng thức ẩm thực, tìm hiểu phong tục tập quán. Tour trải nghiệm văn hóa dân gian, giới thiệu dân ca, nghề thủ công truyền thống như dệt thổ cẩm, làm hương, làm ngói, rèn dao,...Du lịch tâm linh – lịch sử, kết hợp tham quan di tích cách mạng, danh thắng cùng các lễ hội mới như Ngày hội văn hóa các dân tộc, Về nguồn Pác Bó, thác Bản Giốc. Sản phẩm mới lạ như tuyến phố đi bộ – chợ đêm Kim Đồng, Bảo Lạc, hay ứng dụng công nghệ quét mã tại di tích để nâng cao trải nghiệm.

Đặc biệt, 4 tuyến du lịch trải nghiệm trong Công viên địa chất toàn cầu Non nước Cao Bằng được xem là “xương sống” gắn kết văn hóa – thiên nhiên – lịch sử, đưa du khách đi từ “Hành trình về nguồn cội” đến “Khám phá Phia Oắc – vùng núi của những đổi thay”.

Ba là, đầu tư vào con người và hạ tầng

Người dân được xác định là chủ thể trung tâm của du lịch văn hóa. Tỉnh đã tổ chức các lớp đào tạo kỹ năng du lịch, giao tiếp, ngoại ngữ cho bà con dân tộc thiểu số; khuyến khích người dân phát triển homestay, dịch vụ trải nghiệm, qua đó trực tiếp hưởng lợi từ việc gìn giữ bản sắc. Bên cạnh đó, Cao Bằng tập trung huy động nguồn lực xã hội hóa để bảo vệ, tôn tạo di tích, nâng cấp giao thông, cơ sở lưu trú và các điểm dịch vụ công cộng, tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển du lịch.

Bốn là, liên kết – xúc tiến – quảng bá

Để văn hóa thực sự trở thành “nguồn lực sống”, tỉnh đẩy mạnh liên kết với các tỉnh trong vùng và đối tác quốc tế, xây dựng tour liên vùng, tham gia hội chợ du lịch, mời gọi doanh nghiệp đầu tư. Đồng thời, ứng dụng công nghệ số, mạng xã hội, nền tảng trực tuyến để quảng bá thương hiệu “Non nước và bản sắc Cao Bằng” ra cả nước và thế giới.

Năm là, hiệu quả và định hướng tương lai

Những năm qua, nhờ triển khai các đề án, dự án bảo tồn và phát huy văn hóa, đời sống của đồng bào vùng cao được cải thiện rõ rệt. Nhiều hộ dân có thêm thu nhập từ homestay, biểu diễn dân ca, ẩm thực truyền thống, góp phần giảm nghèo và nâng cao mức sống. Văn hóa không còn chỉ được “giữ trong bảo tàng” mà đã trở thành “nguồn lực phát triển kinh tế”, tạo sức hút riêng biệt cho du lịch Cao Bằng.

Trong giai đoạn tới, tỉnh đặt mục tiêu tiếp tục hoàn thiện hạ tầng du lịch, đa dạng hóa sản phẩm văn hóa, tôn vinh nghệ nhân, khuyến khích khởi nghiệp trong lĩnh vực du lịch văn hóa. Cao Bằng hướng tới khẳng định vị thế là điểm đến hấp dẫn, độc đáo trên bản đồ du lịch Việt Nam và quốc tế, nơi mà văn hóa vừa là niềm tự hào, vừa là sinh kế bền vững cho người dân.

Giữ vững biên cương

Với vị trí địa lý đặc biệt, tỉnh Cao Bằng có hơn 333km đường biên giới. Chúng ta có các giải pháp nào để ngày càng gắn chặt hơn nữa tình quân dân, giữa cán bộ Đảng viên với quần chúng, để mỗi người dân thực sự là "cột mốc sống", là tai mắt giúp chính quyền địa phương bảo vệ biên cương, giữ vững an ninh trật tự thưa đồng chí Bí thư Tỉnh uỷ?

Bí thư Tỉnh ủy Cao Bằng Quản Minh Cường: Cao Bằng có đường biên giới đất liền dài, địa hình phức tạp, đồng bào dân tộc thiểu số chiếm tỷ lệ lớn, gần 95% dân số toàn tỉnh. Để quản lý tốt đường biên, mốc giới, tăng cường bảo vệ biên giới quốc gia, Tỉnh ủy đã ban hành Nghị quyết số 117-NQ/TU (ngày 15/7/2021) về xây dựng nền quốc phòng toàn dân giai đoạn 2021 - 2025, trong đó xác định rõ xây dựng “thế trận lòng dân” gắn với thế trận quốc phòng - an ninh là nội dung trọng tâm; HĐND tỉnh ban hành Nghị quyết số 37/2024/NQ-HĐND ngày 12/7/2024 về quy định chính sách hỗ trợ Nhân dân tham gia các hoạt động quản lý, bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia trên địa bàn tỉnh Cao Bằng; UBND tỉnh đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo, hướng dẫn Chỉ thị số 01/CT-TTg, ngày 09/01/2015 của Thủ tướng Chính phủ “Về việc tổ chức phong trào toàn dân tham gia bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia trong tình hình mới”.

Đến nay, toàn tỉnh đã thành lập ban chỉ đạo phong trào ở cơ sở với hàng trăm tổ, ban tự quản về an ninh trật tự và tự quản đường biên, mốc giới với hàng nghìn thành viên, hộ gia đình tham gia.

Cùng với đó, tỉnh chú trọng phát triển kinh tế - xã hội gắn với củng cố quốc phòng - an ninh, ưu tiên đầu tư hạ tầng, sinh kế, ổn định dân cư ở khu vực biên giới, triển khai hiệu quả 3 Chương trình mục tiêu quốc gia. Các mô hình tổ tự quản, vai trò người có uy tín, già làng, trưởng bản được phát huy; các tổ chức đoàn thể, quần chúng tích cực tham gia giữ gìn an ninh trật tự, đấu tranh chống buôn lậu, xuất nhập cảnh trái phép.

Bộ đội Biên phòng tỉnh là lực lượng nòng cốt, chuyên trách trong bảo vệ biên cương, giữ vững an ninh trật tự nơi biên giới. Trong thời gian qua, BĐBP Cao Bằng đã huy động hơn 77.500 lượt cán bộ, chiến sĩ tuần tra, kiểm soát, ngăn chặn buôn lậu, xuất nhập cảnh trái phép và xử lý hàng trăm vụ vi phạm pháp luật.

Cùng với đó, lực lượng đã trực tiếp sửa chữa, nâng cấp đường tuần tra biên giới trị giá trên 2,1 tỷ đồng, bảo đảm hệ thống mốc giới, tăng cường năng lực kiểm soát địa bàn. Trong đại dịch Covid-19, hàng nghìn lượt cán bộ, chiến sĩ bám chốt 24/24h trên tuyến biên giới, vừa chống dịch, vừa ngăn chặn xuất nhập cảnh trái phép, góp phần khống chế dịch bệnh và giữ vững an ninh biên giới. Không chỉ là lá chắn bảo vệ Tổ quốc, BĐBP còn là điểm tựa của Nhân dân qua phương châm “Đồn là nhà, biên giới là quê hương”.

Các chương trình nhân văn như “Nâng bước em tới trường – Con nuôi đồn Biên phòng” đã hỗ trợ hàng trăm học sinh nghèo tiếp tục học tập; “Đồng hành cùng phụ nữ biên cương”, “Xuân Biên phòng ấm lòng dân bản”, “Thắp sáng vùng biên” góp phần cải thiện đời sống tinh thần, vật chất của đồng bào.

Tỉnh đã triển khai hàng trăm công trình dân sinh, riêng chương trình “Xóa nhà tạm, nhà dột nát” giúp hàng nghìn hộ dân có nơi ở ổn định. Đồng thời, hàng trăm lượt cán bộ BĐBP được tăng cường về cơ sở, tham gia củng cố hệ thống chính trị, nâng cao năng lực lãnh đạo của cấp ủy, tổ chức đảng. Qua đó, tình quân - dân thêm gắn bó, biên cương vững chắc, an ninh ổn định, tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển kinh tế - xã hội bền vững.

Có thể khẳng định, bảo vệ biên giới không chỉ là nhiệm vụ của lực lượng vũ trang mà là trách nhiệm chung của cả hệ thống chính trị và của từng người dân vùng biên. Để “tình quân dân” càng ngày càng vững chắc, để cán bộ, đảng viên thực sự là cầu nối, và mỗi người dân là một “cột mốc sống” Ban Thường vụ Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh tập trung thực hiện đồng bộ các giải pháp sau:

Một là, thực hiện đầy đủ các văn bản pháp luật và chính sách đặc thù. Tỉnh triển khai nghiêm Luật Biên giới quốc gia, Luật Biên phòng và các nghị quyết, chỉ thị của Trung ương;cấp uỷ, chình quyền các địa phương chỉ đạo các trường học phối hợp với lực lượng biên phòng tổ chức tuyên truyền bằng nhiều hình thức phong phú, đa dạng cho học sinh về 03 văn kiện pháp lý trên biên giới đất liền Việt Nam-Trung Quốc...Đặc biệt, Nghị quyết số 37/2024/NQ-HĐND đã tạo cơ chế rõ ràng, có hỗ trợ vật chất, quyền lợi cho Nhân dân trực tiếp tham gia bảo vệ đường biên, mốc giới; Song song với đó, tỉnh đẩy mạnh chính sách di dân, ổn định dân cư vùng biên giới, ưu tiên đầu tư hạ tầng thiết yếu, hỗ trợ sinh kế để người dân yên tâm bám đất, bám làng.

Hai là, phát huy vai trò của Nhân dân và các tổ chức quần chúng. Mô hình Tổ tự quản đường biên, mốc giới tiếp tục được duy trì và nhân rộng. Người có uy tín trong cộng đồng, già làng, trưởng bản, người được Nhân dân tín nhiệm trở thành cầu nối quan trọng trong công tác tuyên truyền pháp luật, vận động nhân dân thực hiện nhiệm vụ “tai mắt” tại cơ sở. Các đoàn thể như Hội Phụ nữ, Đoàn Thanh niên, Hội Nông dân, Hội Cựu chiến binh tích cực tham gia phát hiện, đấu tranh với các hành vi vi phạm pháp luật, chống buôn lậu, xuất nhập cảnh trái phép; Nhân dân tích cực tham thực hiện có hiệu quả phong trào thi đua “Toàn dân tham gia bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia trong tình mới”.

Ba là, tăng cường trách nhiệm, gắn bó của cán bộ, đảng viên. Cán bộ, đảng viên, nhất là cấp cơ sở, thường xuyên bám dân, nắm chắc đời sống, lắng nghe kiến nghị của Nhân dân, không để người dân bị bỏ quên; Đảng uỷ, Bộ chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh cử cán bộ tăng cường cho các xã, thị trấn biên giới giữ cương vị bí thư đảng ủy, chủ tịch UBND xã… Họ đi đầu, làm gương, trực tiếp tham gia sinh hoạt cộng đồng, cùng Nhân dân tuần tra, kiểm soát bảo vệ đường biên, mốc giới, thường xuyên phối hợp phát quang đường tuần tra biên giới… Đồng thời, chính quyền các cấp tăng cường đối thoại, công khai thông tin, tạo niềm tin và sự đồng thuận xã hội. Để người dân thấy được rõ trách nhiệm chung và được tham gia thực hiện.

Bốn là, đầu tư phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống vùng biên. Tỉnh đã triển khai nhiều dự án ổn định dân cư, hỗ trợ sản xuất, cung cấp cây, con giống, mở lớp dạy nghề gắn với điều kiện thực tế, qua đó nâng cao thu nhập cho người dân. Hạ tầng thiết yếu như đường giao thông, điện, nước sinh hoạt, trường học, trạm y tế được ưu tiên đầu tư. Chính sách giáo dục, y tế, bảo hiểm y tế cho nhân dân biên giới được triển khai đầy đủ, giúp đồng bào có điều kiện an cư, lạc nghiệp. Đồng thời, chú trọng xây dựng và phát triển hệ thống trường phổ thông dân tộc nội trú, bán trú ở khu vực biên giới, tạo điều kiện cho con em dân tộc thiểu số được học tập lâu dài, khắc phục khó khăn khoảng cách địa lý, nâng cao dân trí và đào tạo nguồn nhân lực tại chỗ phục vụ phát triển bền vững vùng biên. Song song, tỉnh quan tâm nâng cao đời sống văn hóa tinh thần cho Nhân dân biên giới thông qua việc xây dựng nhà văn hóa, điểm sinh hoạt cộng đồng, tổ chức lễ hội truyền thống, giao lưu văn hóa - thể thao giữa các cụm dân cư hai bên biên giới; đẩy mạnh phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”, góp phần bảo tồn bản sắc dân tộc, tăng cường tình đoàn kết, gắn bó cộng đồng và xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh, tiến bộ nơi biên cương.

Năm là, nâng cao năng lực phối hợp giữa lực lượng dân sự và quân – dân. Các thành viên tổ tự quản được tập huấn kiến thức pháp luật, kỹ năng phối hợp với đồn biên phòng, công an xã trong phát hiện, báo tin, xử lý tình huống. Lực lượng biên phòng, công an cùng chính quyền địa phương tổ chức tuần tra, kiểm soát, xử lý vi phạm kịp thời. Các hoạt động “Ngày Biên phòng toàn dân”, giao lưu, kết nghĩa cụm dân cư hai bên biên giới được duy trì, tăng cường sự gắn bó, hiểu biết và tình cảm quân dân;Lan toả các mô hình “dân vận khéo” điển hình như: vận động Nhân dân đưa gia súc ra khỏi gầm sàn”, “Mái ấm chiến sĩ - người nghèo nơi biên giới”; “Nâng bước em đến trường và con nuôi đồn Biên phòng”...

Sáu là, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục, xây dựng ý thức. Nội dung bảo vệ biên giới, quản lý mốc giới, đường biên được đưa vào chương trình phổ biến pháp luật định kỳ. Các hình thức truyền thông đa dạng, từ phát thanh, mạng xã hội đến sinh hoạt văn hóa, lễ hội dân tộc, trường học được phát huy. Việc biểu dương, nhân rộng gương người tốt, việc tốt trong đồng bào biên giới được thực hiện công khai, góp phần tạo động lực để mỗi người dân thực sự trở thành “cột mốc sống” nơi phên dậu của Tổ quốc.

Bảo vệ biên cương, giữ gìn chủ quyền là bảo vệ cuộc sống bình yên cho đồng bào; mỗi người dân biên giới, mỗi cán bộ, đảng viên đều là người giữ vai trò quan trọng trong cuộc chiến trường kỳ ấy. Tỉnh ủy mong rằng với sự đồng lòng của Nhân dân, sự tận tụy của cán bộ, đảng viên, đặc biệt là cán bộ cơ sở, chúng ta sẽ làm cho “cột mốc sống” không chỉ là khẩu hiệu mà thành hiện thực, để biên cương đất nước được giữ vững, an ninh được đảm bảo, Nhân dân sống yên ổn, phát triển toàn diện.

Trân trọng cảm ơn Đồng chí Bí thư Tỉnh ủy!
 

Hoàng Chiên (thực hiện)