Những năm qua, công tác tuyên truyền đóng vai trò quan trọng trong việc thực hiện hiệu quả các chính sách dân tộc. Để thực hiện hiệu quả chính sách dân tộc, Ban Dân tộc tỉnh chủ động phối hợp với các sở, ngành liên quan tham mưu cho Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh ban hành các văn bản tổ chức, chỉ đạo, đôn đốc triển khai thực hiện 10 Dự án triển khai các nhiệm vụ nhằm đạt được mục tiêu Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi trên địa bàn tỉnh đã đề ra. Qua đó, giúp công tác dân tộc trên địa bàn tỉnh đạt được nhiều kết quả nổi bật: các chính sách dân tộc được triển khai trên địa bàn tỉnh đúng mục đích, đúng đối tượng, đạt hiệu quả; nhiều giá trị văn hóa truyền thống được bảo tồn; tỷ lệ hộ nghèo giảm, đời sống Nhân dân được nâng cao; tăng cường củng cố khối đại đoàn kết dân tộc, củng cố quốc phòng - an ninh phục vụ sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.
Hội nghị tuyên truyền, vận động đồng bào dân tộc thiểu số
theo Quyết định số 1719/QĐ-TTg ngày 14/10/2021 của Thủ tướng Chính phủ.
Năm 2024, Ban Dân tộc tỉnh đã phối hợp với các đơn vị liên quan triển khai đổi mới, đa dạng hóa các hình thức tuyên truyền, như: tổ chức hội thảo, tuyên truyền lưu động, phát hành tài liệu tuyên truyền, cũng như tận dụng sức mạnh của mạng xã hội và các phương tiện truyền thông hiện đại. Nhờ đó, đã phổ biến hiệu quả các chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi và phát triển kinh tế vùng đặc biệt khó khăn; đồng bào dân tộc thiểu số hiểu rõ hơn về quyền lợi, nghĩa vụ và tích cực tham gia các chương trình phát triển kinh tế - xã hội. Tính đến hết ngày 31/12/2024, tổng số vốn thực hiện 2.240.116 triệu đồng, vốn ngân sách Trung ương giải ngân 1.349.142/2.240.116 triệu đồng, đạt 60,2% KH (Trong đó: vốn đầu tư: 789.324/864.270 triệu đồng, đạt 91,3 % KH; vốn sự nghiệp: 559.818/1.375.846 triệu đồng đạt 40,7 % KH).
Về phổ biến, giáo dục pháp luật, tuyên truyền vận động đồng bào DTTS: Ban Dân tộc tỉnh đã tổ chức 16 hội nghị tuyên truyền, vận động đồng bào DTTS với trên 1.300 lượt đại biểu là đại diện hộ gia đình, trưởng xóm, Bí thư chi bộ, người có uy tín, đại diện các tổ chức đoàn thể, tổ chức hội của thôn bản tham gia. Phối hợp với Báo Cao Bằng xây dựng 01 chuyên trang, 20 chuyên mục và 05 chuyên mục vùng cao; Báo Dân tộc và Phát triển với 50 bài viết, 74 tin, 164 ảnh và 04 bản tin truyền hình tổng hợp; Báo Bảo vệ Pháp luật được 6 bài thực hiện truyền thông, tuyên truyền về Chương trình theo Quyết định số 1719/QĐ-TTg; tuyên truyền, vận động đồng bào DTTS trên địa bàn tỉnh Cao Bằng tham gia tổ chức, triển khai thực hiện Đề án tổng thể và Chương trình MTQG vùng DTTS, miền núi. Phối hợp với Đài Truyền hình Cao Bằng tuyên truyền được 50 chuyên đề truyền hình, 50 chuyên đề phát thanh về các dự án thuộc Chương trình theo Quyết định số 1719/QĐ-TTg; tuyên truyền trên sóng Đài tiếng nói Việt Nam, trên sóng VOV1, VOV2 với 06 phóng sự; trên báo điện tử V0V với 06 phóng sự; trên kênh dân tộc với 06 phóng sự, phản ánh về tình hình phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi trên địa bàn tỉnh Cao Bằng. Các sở, ngành đã biên soạn và cấp phát 10 loại tờ gấp tìm hiểu pháp luật (mỗi loại phát hành 7.000 tờ). Tổ chức 30 cuộc Hội nghị tuyên tuyền, phổ biến giáo dục pháp luật với khoảng 1.800 lượt người tham dự. tổ chức 08 cuộc thi tìm hiểu pháp luật bằng hình thức sân khấu hóa tại các huyện: Quảng Hòa, Bảo Lâm, Hà Quảng, Thạch An với sự tham gia của 63 đội thi đến từ các xóm, tổ dân phố. Biên soạn và phát hành 25.000 tờ gấp TGPL và 4.700 cuốn Sổ tay trợ giúp pháp lý cấp phát đến các xóm, xã vùng bào dân tộc thiểu số và miền núi địa bàn các huyện Thạch An, Hạ Lang; lắp đặt 200 bảng thông tin về trợ giúp pháp lý tại các trụ sở UBND xã, Nhà văn hóa các xóm trên địa bàn tỉnh; xuất bản 01 số Bản tin đối ngoại bằng song ngữ Việt - Mông, với 500 cuốn phát hành cho các đối tượng người có uy tín, cán bộ, Đảng viên người dân tộc Mông trên địa bàn tỉnh Cao Bằng… Đồng thời, chỉ đạo UBND các huyện, thành phố đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật về bình đẳng giới bằng nhiều hình thức phù hợp với ngôn ngữ, văn hóa, phong tục tập quán của từng địa phương nhằm chuyển biến nhận thức và hành vi của đồng bào DTTS; tuyên truyền pháp luật về bình đẳng giới, hôn nhân và gia đình, phòng chống bạo lực gia đình trong các trường học.
Về bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc thiểu số gắn với phát triến du lịch: đã xây dựng 02 nhà văn hóa xóm; hỗ trợ đầu tư 10 điểm du lịch cộng đồng; đầu tư trên 23 điểm đến du lịch tiêu biểu vùng đồng bào DTTS; hỗ trợ hoạt động cho 06 đội văn nghệ truyền thống; hỗ trợ đội múa rồng, các nghệ nhân tham gia giao lưu lễ hội Chùa Sùng; tổ chức Hội thi liên hoan hát dân ca, trình diễn trang phục dân tộc cấp huyện; tổ chức Ngày hội, Giao lưu, Liên hoan về các loại hình văn hoá, nghệ thuật truyền thống của đồng bào dân tộc thiểu số; tổ chức 04 lớp (01 lớp hát then đàn tính tại xã Bình Dương, 01 lớp truyền dạy Dân ca dân tộc Dao tại xã Trương Lương, 01 lớp truyền dạy Dân ca người Mông tại xã Đại Tiến, 01 lớp truyền dạy Dân ca người Mông tại xã Ngũ Lão) với 90 học viên tham gia…
Về thực hiện chính sách đối với người có uy tín: Ban Dân tộc tỉnh đã tổ chức 12 hội nghị tập huấn cho 611 NCUT; 03 đoàn học tập kinh nghiệm cho 176 NCUT tham gia; cấp được 292.400 tờ báo các loại cho Người có uy tín. Cấp huyện tổ chức thăm ốm 74 trường hợp, thăm viếng 14 trường hợp, hỗ trợ thiên tai 12 trường hợp; tổ chức 05 hội nghị cung cấp thông tin cho 519 người có uy tín tham gia; tổ chức 07 đoàn cho 316 đại biểu đi học tập kinh nghiệm trong tỉnh; tặng quà tết Nguyên đán cho 473 người có uy tín; khen thưởng 60 người có uy tín.
Về chăm sóc sức khỏe Nhân dân, nâng cao thể trạng, tầm vóc người dân tộc thiểu số; phòng chống suy dinh dưỡng trẻ em: tổ chức được 674 buổi tiêm chủng/67 điểm tiêm chủng ngoại trạm cho 8.966 lượt đối tượng; chuyển giao kỹ thuật “Phục hồi chức năng dựa vào cộng đồng” cho 83 viên chức y tế của 27 Trạm y tế xã (huyện Quảng Hoà và Hoà An); chuyển giao kỹ thuật cho 116 viên chức của 27 Trạm Y tế xã có chức năng Y học gia đình; hỗ trợ đào tạo cho 20 viên chức y tế có chức danh bác sĩ hạng III công tác tại Trạm y tế xã thuộc Chương trình tham gia đào tạo y học gia đình cho nhân viên trạm y tế xã thuộc 3 huyện Bảo Lạc, Thạch An, Trùng Khánh; tổ chức 16 cuộc cho 992 người dự các lớp giáo dục truyền thông cung cấp thông tin về tầm soát, chẩn đoán, điều trị trước sinh và sơ sinh cho nhân viên y tế thôn bản kiêm cộng tác viên dân số các huyện; tổ chức truyền thông về nâng cao chất lượng dân số trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số đặc biệt ít người tại xóm Khuổi Khon, xã Kim Cúc, huyện Bảo Lạc (01 cuộc, 134 người dự), 03 cuộc tại xóm Khau Trang, xóm Nà Van và xóm Cốc Xả thuộc xã Hồng Trị: 180 người dự); tổ chức 07 lớp giáo dục truyền thông cung cấp thông tin tuyên truyền chính sách pháp luật của nhà nước về dân số, quản lý dân số các huyện Hòa An, Quảng Hòa, Nguyên Bình, Hạ Lang, Trùng Khánh và Hà Quảng cho 211 người nghe; tổ chức 12 cuộc nói chuyện chuyên đề về dân số, cư trú, biên giới quốc gia tại các xóm, xã biên giới thuộc các huyện Trùng Khánh, Hà Quảng, Bảo Lạc, Quảng Hòa cho 665 người nghe; triển khai 28 mô hình chăm sóc dinh dưỡng 1000 ngày đầu đời tại 28 xã với 81 thôn bản; số bà mẹ có con dưới 5 tuổi được tư vấn về dinh dưỡng 10.667 lượt người; số buổi trình diễn bữa ăn được tổ chức 115 buổi với 2.389 lượt người tham gia; số phụ nữ có thai được cấp viên đa vi chất từ khi phát hiện mang thai (đến sau khi đẻ 1 tháng): 3.481 người; số lượt bà mẹ có con dưới 02 tuổi, phụ nữ mang thai được tư vấn về dinh dưỡng 3098 lượt người; tổ chức hướng dẫn trình diễn thức ăn cho trẻ được 40 buổi cho 800 lượt người; cấp phát được 47 bộ dụng cụ thực hành dinh dưỡng cho các xã và các thôn bản; cấp phát viên đa vi chất miễn phí 1.720/2.959 cho phụ nữ mang thai; cấp phát 1.951 hộp sản phẩm dinh dưỡng; số hộp/gói sản phẩm dinh dưỡng cấp tính được mua và cấp 7.920 gói cho trẻ bị suy dinh dưỡng từ 6- 23 tháng tuổi; thực hiện xét nghiệm sàng lọc 3 bệnh cho 289 phụ nữ mang thai tại các xã vùng III…
Về đầu tư cơ sở hạ tầng thiết yếu, hỗ trợ nhà ở, đất ở, đất sản xuất, nước sinh hoạt, quy hoạch bố trí ổn định dân cư: đã hoàn thành bàn giao đưa vào sử dụng 82/639 công trình đầu tư cơ sở hạ tầng thiết yếu (giao thông, nước sinh hoạt, mương thuỷ lợi, trường học, nhà văn hóa, trạm y tế xã, chợ xã, nhà sinh hoạt cộng đồng xóm ...); duy tu bảo dưỡng 06 công trình; hỗ trợ được 589 nhà ở; hỗ trợ 125 hộ chuyển đổi nghề; 4.541 hộ nhận téc nước và hoàn thành 30 công trình nước sinh hoạt tập trung; đầu tư 08 dự án Quy hoạch sắp xếp, bố trí, ổn định dân cư ở những nơi cần thiết trên địa bàn tỉnh.
Về phát triển sản xuất nông, lâm nghiệp bền vững: hỗ trợ khoán bảo vệ rừng 68.032,24 ha; hỗ trợ bảo vệ rừng: 149.500,8 ha; trợ cấp gạo bảo vệ và phát triển rừng ước thực hiện: 445,085 tấn; triển khai thực hiện 05 Kế hoạch hỗ trợ phát triển sản xuất liên kết theo chuỗi giá trị cấp tỉnh; thực hiện 04 chuỗi dự án hỗ trợ phát triển sản xuất theo chuỗi giá trị với 272 hộ nghèo, hộ cận nghèo tham gia; tổ chức 10 Hội nghị tập huấn phát triển nguồn nhân lực thương mại, thúc đẩy khởi sự kinh doanh, khởi nghiệp cho đoàn viên thanh niên dân tộc thiểu số tại 100% các huyện, thành phố với trên 2.000 đại biểu tham gia…
Về phát triển giáo dục đào tạo nâng cao chất lượng nguồn nhân lực: đầu tư xây dựng mới, nâng cấp cải tạo, sửa chữa 06 trường PTDTNT; 10 công trình xây dựng mới, nâng cấp cải tạo, sửa chữa Trường phổ thông dân tộc bán trú, Trường phổ thông có học sinh bán trú; tổ chức 10 lớp tập huấn kiến thức dân tộc cho 624 đại biểu là lãnh đạo các phòng, ban, ngành cấp huyện, cán bộ, công chức cấp xã, bí thư, trưởng xóm; hỗ trợ 09 người lao động thuộc vùng đồng bào DTTS học nghề, học ngoại ngữ để đi làm việc có thời hạn ở nước ngoài theo hợp đồng; tư vấn, hướng dẫn tại cộng đồng được 2.840 người; bồi dưỡng Ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy cho cán bộ quản lý, nhà giáo giáo dục nghề nghiệp với 30 người tham dự; tổ chức 14 Hội nghị tuyên truyền, tư vấn hướng nghiệp tại một số Trường THPT trên địa bàn tỉnh và 02 Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp - Giáo dục thường xuyên (huyện Quảng Hòa, Hà Quảng) với 1.820 người tham gia; tổ chức 172 lớp đào tạo, nâng cao năng lực cho cán bộ các cấp và cộng đồng với trên 10.800 lượt người tham gia; tổ chức 04 đoàn tham quan học tập, trao đổi kinh nghiệm ngoài tỉnh với 126 người tham gia…
Về thực hiện bình đẳng giới và giải quyết những vấn đề cấp thiết đối với phụ nữ và trẻ em: tổ chức được 24 Hội nghị truyền thông về bình đẳng giới, xoá bỏ định kiến giới, khuôn mẫu giới, ra mắt được 24 Tổ truyền thông cộng đồng tại huyện Quảng Hoà, Bảo Lâm, Thạch An, Trùng Khánh với sự tham gia của 1.863 người dân; tổ chức 02 Chiến dịch truyền thông điểm tại xã Ngọc Động, huyện Hà Quảng với chủ đề “Phòng, chống bạo lực gia đình” và xã Khâm Thành, huyện Trùng Khánh với chủ đề “Phòng, chống mua bán người” cho trên 300 người tham dự; tổ chức được 22 Hội thi “Mô hình truyền thông sáng tạo, hiệu quả trong xoá bỏ định kiến giới, khuôn mẫu giới cấp xã” năm 2024 với sự tham gia 142 đội thi, 710 thí sinh tham gia dự thi tại các xã của các huyện Thạch An, Hoà An, Hà Quảng, Trùng Khánh, Nguyên Bình, Hạ Lang, Quảng Hoà; tổ chức cuộc thi sáng tác kịch bản tiểu phẩm tuyên truyền xoá bỏ định kiến giới, khuôn mẫu giới và phòng, chống bạo lực gia đình năm 2024, Ban tổ chức đã trao 01 giải nhì, 01 giải ba, 03 giải khuyến khích (đối với tập thể) và 01 giải nhất, 02 giải nhì, 03 giải ba, 21 giải khuyến khích (đối với cá nhân); xây dựng 10 tin bài và 01 video phát thanh trên hệ thống loa phát thanh của huyện và tại các hội nghị, tuyên truyền trên trang zalo, facebook về các nội dung như bình đẳng giới, phòng chống tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống, phòng chống bạo lực gia đình, xâm hại tình dục trẻ em, phân loại rác thải nhựa, phòng chống đuối nước cho trẻ em. Tổ chức: 02 Hội nghị tập huấn hướng dẫn hỗ trợ ứng dụng khoa học công nghệ nâng cao quyền năng kinh tế cho phụ nữ dân tộc thiểu số với sự tham gia của 162 đại biểu; 02 Hội nghị tập huấn nâng cao năng lực cho 82 cán bộ nữ dân tộc thiểu số (DTTS) tham gia vào các vị trí lãnh đạo trong hệ thống chính trị; 02 hội nghị tập huấn trang bị kiến thức về bình đẳng giới, kỹ năng thực hiện lồng ghép giới (chương trình 2) với sự tham gia của 110 đại biểu, 02 Hội nghị tập huấn trang bị kiến thức về bình đẳng giới, kỹ năng thực hiện lồng ghép giới (chương trình 3) với 87 đại biểu tham dự...
Về đầu tư phát triển nhóm dân tộc thiểu số rất ít người và nhóm dân tộc còn nhiều khó khăn: đầu tư 18 công trình cơ sở hạ tầng (16 công trình giao thông; 01 công trình nhà văn hóa; 01 công trình nước sinh hoạt tập trung); 04 công trình sửa chữa nhỏ; hỗ trợ phân bón cho 244 hộ dân tộc Lô Lô; thực hiện 04 dự án hỗ trợ chăn nuôi bò cái sinh sản cho 95 hộ; tổ chức lớp truyền dạy may trang phục truyền thống (tổ chức 04 lớp với 120 học viên và 20 nghệ nhân); cấp trang thiết bị cho nhà sinh hoạt cộng đồng tại 02 xóm cấp 02 bộ loa kéo cho nhà văn hoá xóm Cà Đổng và Cà Pẻn A; phục dựng bảo tồn lễ hội truyền thống tiêu biểu 01 lễ hội của dân tộc Lô Lô.
Về thực hiện giảm thiểu tình trạng tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống: tổ chức 77 hội thi tuyên truyền giảm thiểu tình trạng tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống tại các xã, trường học với 14.105 người tham gia; 198 hội nghị tuyên truyền giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống vùng đồng bào DTTS&MN với 13.351 đại biểu tham dự; Ban Dân tộc tỉnh phối hợp với Báo Cao Bằng xây dựng 01 chuyên trang, 33 tin bài; phát sóng 15 chuyên đề trên và Đài Phát thanh - Truyền hình tỉnh; in, cấp phát 2.105 tờ rơi tuyên truyền giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trên địa bàn tỉnh; thực hiện lồng ghép tuyên truyền tại 65 hội nghị, cuộc họp tại xóm cho 4.948 đại biểu. Phối hợp với Đài Phát thanh - Truyền hình tỉnh Cao Bằng sản xuất, biên tập, đăng tải, phát sóng các thông điệp truyền thông về hôn nhân, gia đình, tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống; cấp 1.630 sổ tay Phòng ngừa tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống cho cán bộ không chuyên trách phụ trách công tác dân số xã, phường, thị trấn và nhân viên Y tế thông bản kiêm cộng tác viên dân số; 40 cuộc truyền thông, tư vấn, nói chuyện chuyên đề về sức khỏe sinh sản, tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống cho 4.324 học sinh tại 40 trường học trên địa bàn tỉnh; 105 cuộc nói chuyện chuyên đề về phòng chống tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống, lồng ghép phổ biến kiến thức về nâng cao chất lượng dân số cho 11.078 người dân tại các xã vùng III, tập trung chủ yếu tại các xóm, xã, địa bàn còn tồn tại tảo hôn hoặc hôn nhân cận huyết thống. Phối hợp với Tòa án nhân dân tỉnh, Viện kiểm sát nhân dân tỉnh, Sở Tư pháp tổ chức 02 phiên tòa giả định tuyên truyền về tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống tại huyện Nguyên Bình. Tổ chức 18 hội nghị tập huấn bồi dưỡng cho 1.657 đối tượng là học sinh, thanh niên, người dân vùng dân tộc thiểu số…
Lãnh đạo tỉnh chúc mừng Đại hội đại biểu các dân tộc thiểu số tỉnh Cao Bằng lần thứ IV năm 2024.
Đặc biệt, Ban Dân tộc tỉnh đã tổ chức thành công Đại hội đại biểu các DTTS tỉnh Cao Bằng lần thứ IV năm 2024. Tại Đại hội, Chủ tịch UBND tỉnh đã tặng Bằng khen cho 08 tập thể, 24 cá nhân; Ủy ban Dân tộc tặng Bằng khen cho 01 tập thể, 05 cá nhân; đề nghị Thủ tướng Chính phủ tặng Bằng khen 02 tập thể, 02 cá nhân.
Năm 2025, xác định công tác tuyên truyền tiếp tục là nhiệm vụ trọng tâm, Ban Dân tộc tỉnh tiếp tục tăng cường sự phối hợp giữa các cấp, các ngành, tham mưu, đề xuất cho UBND tỉnh triển khai, chỉ đạo, đôn đốc thực hiện tốt các chương trình, chính sách dân tộc; phát huy vai trò của người có uy tín trong vận động người dân; tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức của các cấp ủy Đảng, chính quyền, các đoàn thể chính trị - xã hội và nhân dân về các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về công tác dân tộc và chính sách dân tộc; tăng cường các hoạt động kiểm tra, đánh giá, giám sát việc thực hiện các dự án, các chương trình, chính sách dân tộc để kịp thời phát hiện và khắc phục những sai sót trong quá trình thực hiện; thực hiện tốt công tác tiếp dân, tiếp nhận và giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo của công dân; củng cố, kiện toàn bộ máy công tác dân tộc các cấp đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới, góp phần củng cố khối đại đoàn kết dân tộc bền vững, xây dựng quê hương Cao Bằng ngày càng giàu đẹp, văn minh.