Nâng tầm chất lượng công tác nghiên cứu khoa học các cơ quan Đảng Trung ương

Phát biểu khai mạc Hội nghị, GS.TS Phùng Hữu Phú, Chủ tịch Hội đồng Khoa học các cơ quan Đảng Trung ương cho biết: Năm 2022, Hội đồng Khoa học các cơ quan đảng Trung ương hoạt động trong bối cảnh tình hình quốc tế, trong nước tiếp tục diễn biến rất nhanh chóng, phức tạp, khó lường. Quá trình chuẩn bị chuyển giao giữa hai nhiệm kỳ của Hội đồng kéo dài gần 2 năm đã tác động không nhỏ đến hoạt động của Hội đồng. Các nhiệm vụ của nhiệm kỳ 2016-2021 được khẩn trương hoàn thành, tổng kết, đồng thời chuẩn bị mọi điều kiện cần thiết cho hoạt động của Hội đồng trong nhiệm kỳ 2021-2026. Trong khi đó, các Hội đồng khoa học của các ban, cơ quan đảng Trung ương đã kiện toàn chức năng, nhiệm vụ, tổ chức bộ máy hoạt động của nhiệm kỳ Đại hội Đảng lần thứ XIII.

Chủ động tổ chức thực hiện các hoạt động nghiên cứu khoa học phù hợp với điều kiện tình hình mới

Trong bối cảnh nêu trên, theo đồng chí Phùng Hữu Phú, Hội đồng Khoa học các cơ quan Đảng Trung ương và các hội đồng cơ sở đã chủ động, tích cực, sáng tạo trong chỉ đạo, định hướng, quản lý và tổ chức thực hiện các hoạt động nghiên cứu khoa học phù hợp với điều kiện tình hình mới. Hoạt động khoa học phục vụ công tác tham mưu chiến lược trong các ban, cơ quan Đảng Trung ương đã có nhiều đổi mới, đóng góp thiết thực trong việc cung cấp luận cứ khoa học, thực tiễn đối với quá trình ban hành và tổ chức thực hiện chủ trương, đường lối của Đảng; góp phần quan trọng vào việc nâng cao chất lượng tham mưu chiến lược nhằm bổ sung, phát triển, hoàn thiện lý luận, bảo đảm thành công sự nghiệp đổi mới.

Trình bày Dự thảo Báo cáo tổng kết và phương hướng tại Hội nghị, PGS.TS Vũ Văn Phúc, Phó Chủ tịch Hội đồng thông tin, theo kết quả thống kê, số lượt cán bộ tham gia nghiên cứu khoa học tại các ban, cơ quan Đảng Trung ương chiếm khoảng 40%; cứ 10 cán bộ trực tiếp làm công tham mưu, có khoảng 4 cán bộ tham gia các đề tài, đề án do Hội đồng quản lý. Hội đồng đã hoàn thành đúng tiến độ Đề án độc lập cấp liên ban giai đoạn 2019-2021. Sản phẩm của các nhiệm vụ thuộc Đề án độc lập cấp liên ban được đánh giá rất cao (gồm: 8 báo cáo tư vấn gửi Bộ Chính trị, Ban Bí thư; 29 bài báo khoa học; 7 cuốn sách chuyên khảo rất có giá trị).

Tính đến ngày 15/02/2023, Hội đồng đã tổ chức nghiệm thu cấp bộ (ban đảng) 43 đề tài, đề án do các ban, cơ quan Đảng Trung ương chủ trì thực hiện. Trong đó có 18 đề tài, đề án xếp loại xuất sắc; 25 đề tài, đề án xếp loại khá. Các đề tài, đề án được nghiệm thu đều bám sát nội dung đặt hàng và thuyết minh nghiên cứu. Nhiều đề tài đã phân tích, làm rõ một số nội dung mới gắn với Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, có tính cập nhật và có giá trị lý luận, thực tiễn sâu sắc.

PGS.TS Vũ Văn Phúc, Phó Chủ tịch Hội đồng trình bày dự thảo Báo cáo tổng kết và phương hướng hoạt động của Hội đồng tại Hội nghị

Cũng theo PGS.TS Vũ Văn Phúc, năm 2023 là năm bản lề của việc thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng; đồng thời phải thực hiện nhiều công việc, đề án triển khai các nghị quyết, chỉ thị, kết luận, quy định của Trung ương liên quan tới các lĩnh vực tham mưu của các ban, cơ quan Đảng Trung ương và bắt đầu các công việc chuẩn bị văn kiện Đại hội XIV của Đảng. Để có thể cùng lúc đảm trách và hoàn thành các nhiệm vụ quan trọng của từng ban, cơ quan Đảng Trung ương đòi hỏi các ban, cơ quan Đảng Trung ương càng cần thiết phải nâng cao chất lượng, hiệu quả tham mưu một cách kịp thời, đúng, trúng những vấn đề bức thiết thực tiễn đặt ra. Các hoạt động khoa học sẽ là “chìa khóa” giúp cho công tác tham mưu chiến lược mang tính căn cơ, có cơ sở khoa học và thực tiễn, hội tụ được trí tuệ, tâm huyết của toàn ngành và liên ngành vì sự nghiệp chung.

Trao đổi, thảo luận tại hội nghị, hầu hết các ý kiến đều nhất trí cao rằng, trong thời gian tới, các ban, cơ quan Đảng Trung ương cần chủ động tổ chức tổng kết thực tiễn, nghiên cứu khoa học, chuẩn bị tiền đề giúp Trung ương có luận cứ khoa học để tổng kết 40 năm đổi mới; rút ra những vấn đề có tính lý luận, bổ sung, phát triển đường lối đổi mới, hiện thực hóa mục tiêu chiến lược và khát vọng dân tộc theo tinh thần Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng.

Hội nghị thu hút đông đảo đại biểu tham dự

Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ nội dung, phương thức hoạt động của Hội đồng

Phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa nhấn mạnh, hoạt động của Hội đồng Khoa học các cơ quan Đảng Trung ương, các hội đồng cơ sở trong năm 2022 và những năm gần đây đã có nhiều bước phát triển, ngày càng hiệu quả, thiết thực.

Cũng theo đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa, có 3 kết quả nổi bật của Hội đồng cần được ghi nhận, đó là: 

Một là, hoạt động nghiên cứu khoa học trong Khối các cơ quan Đảng Trung ương ngày càng mang lại nhiều giá trị, đóng góp hết sức cụ thể, trực tiếp góp phần nâng cao chất lượng công tác tham mưu, tư vấn chiến lược của các ban, cơ quan Đảng Trung ương. Kết quả nghiên cứu của các đề tài, đề án, các hoạt động hội thảo, tọa đàm, tổng kết thực tiễn… đã được ứng dụng vào việc xây dựng các đề án trình Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư ban hành các nghị quyết, chỉ thị, kết luận, quy định nhằm triển khai thực hiện Văn kiện Đại hội XIII của Đảng.

Hai là, nhận thức về vai trò, ý nghĩa, tầm quan trọng của hoạt động khoa học phục vụ công tác tham mưu chiến lược của các cơ quan Đảng Trung ương ngày càng được nâng lên. Hoạt động nghiên cứu khoa học ngày càng được các ban, cơ quan Đảng Trung ương, nhất là các đồng chí Trưởng ban, Trưởng cơ quan coi trọng, xem đây là nhiệm vụ chính trị, là cơ sở quan trọng phục vụ công tác tham mưu chiến lược. Nhiều đồng chí lãnh đạo các ban, cơ quan Đảng Trung ương trực tiếp làm chủ nhiệm các đề tài, đề án khoa học cấp ban Đảng. Nhiều ban, cơ quan Đảng Trung ương đã ban hành các quy định, quy chế, giao cho hội đồng khoa học thẩm định các đề án trình Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư. Tại nhiều ban, cơ quan, nghiên cứu khoa học trở thành tiêu chí trong đánh giá, xếp loại, bổ nhiệm, quy hoạch cán bộ.

Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị

Ba là, Hội đồng Khoa học các cơ quan Đảng Trung ương đã thực sự trở thành đầu mối kết nối, huy động trí tuệ của hơn 3.000 cán bộ, công chức, viên chức đang công tác tại các ban, cơ quan Đảng Trung ương; tạo lập, nhân rộng phong trào hoạt động khoa học trong Khối các cơ quan Đảng Trung ương. Sự kết nối hoạt động khoa học giữa các ban, cơ quan Đảng Trung ương với nhau và với một số cơ quan nghiên cứu khoa học bên ngoài ngày càng chặt chẽ, hiệu quả. Nhiều cơ quan có cách làm hay, sáng tạo trong việc phát huy vai trò của hoạt động khoa học phục vụ công tác tham mưu như: Mô hình câu lạc bộ khoa học, diễn đàn khoa học, khuyến khích cán bộ nhất là cán bộ trẻ tham gia các hoạt động nghiên cứu khoa học… Qua đó đã góp phần đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao năng lực, trình độ cho đội ngũ cán bộ, nhất là tư duy khoa học, phương pháp làm việc khoa học. Ngày càng có nhiều cán bộ trưởng thành thông qua tham gia hoạt động khoa học.

Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa cũng thẳng thắn chỉ ra, bên cạnh các kết quả đạt được rất đáng ghi nhận so với yêu cầu ngày càng cao của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, chất lượng công tác tham mưu nói chung, hoạt động khoa học nói riêng của các cơ quan Đảng Trung ương còn tồn tại không ít khó khăn, bất cập. Việc tổng kết thực tiễn có thời điểm còn chậm, thậm chí không sát; công tác dự báo còn hạn chế; ý kiến tham mưu, tư vấn trên nhiều lĩnh vực, trong nhiều thời điểm chưa bảo đảm thật sự khoa học, tính hiệu quả và sức thuyết phục chưa cao. Một bộ phận cán bộ chưa thực sự quyết tâm, tự giác tham gia và rèn luyện khả năng nghiên cứu khoa học, chưa xem đó là một trong những đòi hỏi, có tính bắt buộc đối với công việc của chính mình.

Trao Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ cho GS.TS Phùng Hữu Phú, Chủ tịch Hội đồng

Do đó, đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa yêu cầu, để thực hiện tốt các định hướng của Đại hội XIII, hoạt động khoa học của Hội đồng Khoa học các cơ quan Đảng Trung ương và của các ban, cơ quan Đảng Trung ương trong năm 2023 và những năm tiếp theo cần quan tâm, coi trọng một số nội dung sau

Thứ nhất, Hội đồng cần tiếp tục đổi mới mạnh mẽ nội dung, phương thức hoạt động. Trước hết, là đổi mới việc định hướng hoạt động khoa học, hướng nghiên cứu khoa học phục vụ trực tiếp, gắn bó chặt chẽ hơn nữa thực hiện nhiệm vụ chính trị của các ban, cơ quan Đảng Trung ương, bám sát việc nâng cao chất lượng các đề án trình Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, góp phần triển khai thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng. Đặc biệt coi trọng các nhiệm vụ tổng kết thực tiễn, đánh giá kết quả hơn hai năm thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII; góp phần tổng kết 40 năm đổi mới; đóng góp vào việc xây dựng dự thảo các Văn kiện Đại hội XIV của Đảng. Chú trọng đổi mới cách thức, quy trình đánh giá và đưa kết quả nghiên cứu khoa học vào ứng dụng trong thực tiễn; lấy giá trị ứng dụng là tiêu chí, thước đo cơ bản để đánh giá chất lượng các đề tài, đề án nghiên cứu khoa học.

Thứ hai, các ban, cơ quan Đảng Trung ương cần quán triệt sâu sắc đường lối, quan điểm của Đảng về khoa học và công nghệ nói chung, trách nhiệm chỉ đạo hoạt động khoa học của cơ quan nói riêng. Cần hình thành cơ chế lãnh đạo, định hướng, đặt hàng nghiên cứu khoa học; thường xuyên kiểm tra, đôn đốc, giám sát chất lượng các đề tài, đề án nghiên cứu khoa học; coi trọng chỉ đạo việc ứng dụng kết quả nghiên cứu khoa học để nâng cao chất lượng công tác tham mưu. Xác định nghiên cứu khoa học là một trong những nhiệm vụ trọng tâm, thường xuyên của ban, cơ quan; kết quả nghiên cứu khoa học là tiêu chí đánh giá, xem xét năng lực, sử dụng cán bộ tham mưu chiến lược.

Thứ ba, từng cán bộ trong các ban, cơ quan Đảng Trung ương cần nhận thức đầy đủ và sâu sắc hơn nữa tầm quan trọng của hoạt động khoa học; tích cực, chủ động, tự giác tham gia các hoạt động nghiên cứu khoa học, xem đây là phương thức tự đào tạo, rèn luyện, là động lực phấn đấu để trở thành chuyên gia giỏi, có phẩm chất, đạo đức của người cán bộ Đảng. Để nghiên cứu khoa học ngày càng có chất lượng, đòi hỏi cán bộ phải thường xuyên học tập nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, trình độ lý luận; nắm vững và kiên định quan điểm, chủ trương của Đảng; tham gia tích cực bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng; nắm bắt, cập nhật tình hình thực tiễn để bổ sung, phát triển lý luận của Đảng; dự báo đúng và trúng; tham mưu, đề xuất giải pháp khả thi. Thông qua hoạt động khoa học để nâng cao trình độ, kỹ năng tham mưu.

Cũng tại Hội nghị, Hội đồng Khoa học các cơ quan Đảng Trung ương, Hội đồng Khoa học Ban Tổ chức Trung ương và cá nhân GS.TS Phùng Hữu Phú, Chủ tịch Hội đồng Khoa học các cơ quan Đảng Trung ương được nhận Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ; 5 tập thể và 9 cá nhân được nhận Bằng khen của Ban Tuyên giáo Trung ương; 3 tập thể và 7 cá nhân được nhận Bằng khen của Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ../.